بررسی نرخ کارمزد مشاورین املاک از جوانب مختلف

نرخ کارمزد مشاورین املاک

نرخ کارمزد مشاورین املاک که اغلب در فرهنگ کلامی این صنف به حق کمیسیون معروف است، واژه ای است فرانسوی! واژه فرانسوی la commission برابر با حق کمیسیون در زبان فارسی است. واژه کمیسیون در واقع جزو وام واژه های بسیاری است که در زمان قاجار و در پی ترجمه کتب فرانسوی به فارسی، از زبان فرانسه وارد زبان فارسی شده است. بیشتر این کتاب ها مربوط به تاریخ اروپا بودند که به دستور عباس میرزا (ولیعهد فتحعلی شاه قاجار) توسط دانشجویان اعزامی به فرانسه، به فارسی برگردانده شدند. معنی این واژه در فرهنگ شفاهی مردم حق العمل، حق الزحمه یا حق دلالی است.

تا کنون بارها و بارها پیش آمده که افراد در پی انجام معاملات ملکی با مشکلات و سوالاتی در زمینه با نرخ کارمزد مشاورین املاک رو به رو شده اند. در این مقاله سعی داریم تا به سوالات احتمالی در ارتباط با این موضوع، پاسخ درستی دهیم.

۱ـ شیوه کسب درآمد توسط مشاورین املاک

مشاوره املاک جزو مشاغل خدماتی به حساب می آید. همانطور که میدانید در مشاغل تولیدی محصول تولید شده به افراد ارائه می­شود. اما در مشاغل خدماتی مانند مشاور املاک ارائه خدمات جای محصول تولید شده را می گیرد. در واقع مشاورین املاک از طریق فروش خدمات خود کسب درآمد می کنند. این خدمات شامل مشاوره و راهنمایی جهت خرید و فروش املاک و انجام بعضی از پروسه های قانونی در رابطه با انتقال سند می باشد. حال سوال اینجاست که ارزش و بهای خدمات ارائه شده چگونه محاسبه می شود؟ پاسخ در واژه حق کمیسیون یا همان حق الزحمه نهفته است که هر ساله از سوی اتحادیه صنف مشاورین املاک اعلام می شود.

۲ـ نرخ کارمزد مشاورین املاک چقدر است؟

متصدی اصلی تعیین نرخ کارمزد مشاورین املاک وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد. پس از تعیین نرخ کارمزد، مصوبه آن از سوی رئیس اتحادیه مشاوران به اعضای صنف ابلاغ می شود. آخرین نرخ اعلام شده مربوط به سال ۱۳۹۹ است که از تاریخ ۵/۷/۱۳۹۹ تا کنون لازم الاجرا بوده است.

آخرین مصوبه اعلامی در ارتباط با حداکثر نرخ کارمزد مشاورین املاک تهران

ـ حق کمیسیون تنظیم مبایعه نامه: طبق این مصوبه نرخ کارمزد مشاورین املاک برای نوشتن مبایعه نامه، برابر با ۵/۰ درصد مبلغ معاملاتی ملک است که ۲۵/۰ درصد آن از فروشنده و ۲۵/۰ درصد آن از خریدار دریافت می شود.

ـ حق کمیسیون رهن: برای قراردادهای رهن می بایست از هر طرف به میزان نیم درصد مبلغ قرارداد محاسبه و دریافت شود.

ـ حق کمیسیون اجاره ملک: در قرارداد های مربوط به اجاره، پس از تعیین اجاره ماهیانه، یک چهارم مبلغ اجاره یک ماه که برابر با ۲۵ درصد است تعیین و از هر دو طرف دریافت می شود.

ـ حق کمیسیون بابت تمدید اجاره: برای این مورد باید از هر طرف یک دهم حق کمیسیون قرارداد جدید محاسبه و دریافت گردد.

ـ حق کمیسیون مشارکت در ساخت: حق کمیسیون مشارکت جمعا چهار دَهم از ارزش معامله است که دو دهم از صاحب ملک و دو دهم از سازنده توسط بنگاه دار اخذ می شود.

یکی از مشکلات اساسی در مورد قوانین برای عامه مردم، برداشت های متفاوت از قانون مورد نظر توسط افراد است. قوانین مربوط به  نرخ کارمزد مشاورین املاک نیز از این امر مستثنی نیستند. برای سهولت امر، یک راه میانبر و امن در زمینه با قوانین مربوط به حق الزحمه مشاورین وجود دارد که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

۳ـ محاسبه آنلاین حق کمیسیون مشاورین املاک در قراردادهای مختلف

اگر محاسبه نرخ کارمزد مشاورین املاک در قراردادهای مختلف برای شما امری دشوار و گیج کننده است، پیشنهاد ما به شما مراجعه به پرتال اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران به آدرس amlaktehran.org  می باشد.

پرتال اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران

همانطور که در تصویر دیده می شود در قسمت بالا و سمت چپ صفحه اصلی این پرتال، سامانه محاسبه کمیسیون با احتساب ارزش افزوده، برای کاربران تعبیه شده است. با مراجعه به این پرتال علاوه بر آگاهی از آخرین اخبار و اطلاعیه های مربوط به املاک و مستغلات، می توانید جهت محاسبه حق کمیسیون هر نوع قرارداد ملکی از این سامانه استفاده کنید. برای روشنتر شدن مطلب در ذیل مثالی خواهیم آورد.

فرض کنید یک ملک به مبلغ چهل میلیارد ریال (۴۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) برابر با چهار میلیارد تومان، خریداری شده است. برای محاسبه حق کمیسیون این معامله به پرتال اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران مراجعه خواهیم کرد. پاسخ در تصویر ذیل آمده است.

محاسبه حق کمیسیون برای هر یک از طرفین با احتساب ارزش افزوده

با یک محاسبه ساده از طریق تناسب بستن می توان به درستی نرم افزار فوق صحه گذاشت. نیم درصد مبلغ چهل میلیارد ریال برابر با دویست میلیون ریال است. حال این مبلغ را تقسیم بر دو می کنیم (سهم خریدار و سهم فروشنده)، پاسخ برابر با صد میلیون ریال است. یعنی فروشنده و خریدار هر کدام می بایست به طور جداگانه صد میلیون ریال بعلاوه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده که در تصویر محاسبه و به مبلغ صد میلیون ریال اضافه شده است را پرداخت کنند. به عبارت دیگر ۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال همان مبلغ ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده است که محاسبه و به حق کمیسیون اضافه شده است.

این نرم افزار امکان محاسبه حق کمیسیون املاک را برای موارد رهن کامل و نیز رهن و اجاره، در اختیار کاربر قرار داده است. کافی است یکی از موارد خرید و فروش، رهن یا اجاره را انتخاب نموده و مبلغ قرارداد را در کادر های مشخص شده وارد کنید. بعد از وارد کردن میزان مبلغ قرارداد باید گزینه محاسبه را انتخاب کنید تا حق کمیسیون هر یک از طرفین قرارداد مشخص شود.

برای محاسبه حق کمیسیون مشاور املاک کافی است مبلغ

مندرج در قرارداد را در کادرهای مورد نظر وارد کنید

۴ـ شرایط دریافت حق الزحمه توسط مشاورین املاک، بعد از فسخ قرارداد

سوال متداولی که در جریان فسخ قرارداد ممکن است برای طرفین معامله ایجاد شود این است که: آیا پس از فسخ قرارداد حق کمیسیون به بنگاه دار تعلق می گیرد یا خیر؟ پاسخ دادن به این سوال دو وجه دارد که در ذیل به بیان آنها خواهیم پرداخت.

ـ اگر فسخ قرارداد بر اساس نقض شروط مندرج در آن باشد، یعنی یکی از طرفین معامله یکی از شروط را نقض کرده باشد حق کمیسیون دریافتی توسط مشاور املاک قابل استرداد نیست. به طور مثال فرض کنید که خریدار چک را در موعد تعیین شده در قرارداد پاس نکند و فروشنده این شرط را در قرارداد آورده باشد که در صورت پاس نشدن چک، قرارداد فسخ خواهد شد، تحت این شرایط بعد از فسخ قرارداد مبلغ کمیسیون همچنان به مشاور املاک تعلق می گیرد. دریافت حق الزحمه در شرایطی که قرارداد با رضایت کامل خریدار و فروشنده فسخ شود نیز به مشاور املاک تعلق می گیرد.

ـ تنها در صورتی که شخص بنگاه دار (مشاور املاک) باعث ایجاد فسخ قرارداد شود، حق کمیسیونی دریافت نخواهد کرد.

۵ـ در صورت دریافت حق کمیسیون بیشتر از نرخ مصوب، توسط مشاور املاک چه کنیم؟

از خرید و فروش و رهن گرفته تا اجاره ملک یا مشارکت در ساخت، اگر تحت شرایطی قرار گرفتید که مشاور املاک حق کمیسیونی بیش از نرخ مصوب اتحادیه از شما دریافت کرده است، می توانید با مراجعه به پرتال اتحادیه مشاورین املاک شهر خود یا تماس با شماره تلفن های مربوط به آنها، شکایت خود را ثبت کنید. در مرحله اول کارشناسان اتحادیه از روش های مسالمت آمیز جهت حل اختلاف مابین مشتری و مشاور املاک استفاده می کنند. برای مثال جهت داوری، مشتری و مشاور املاک به دفتر اتحادیه دعوت می شوند. اگر از این طریق به نتیجه نرسیدند و به اتحادیه ثابت شود که مشاور املاک تخلف کرده است ظرف مدت ۲۰ روز پس از اخطار، دفتر مشاور املاک مذکور پلمپ خواهد شد.

نکته آخر اینکه پس از انجام هر نوع قراردادی و پرداخت حق کمیسیون به مشاورین املاک حتما بابت پرداخت خود رسید (فاکتور) دریافت کنید. علاوه بر این نوشتن مبلغ حق کمیسیون دریافتی از جانب مشاور املاک، در اجاره نامه، از بروز بسیاری از اختلافات جلوگیری می کند.

مطالب بیشتر: