توضیح درباره دلیل به وجود آمدن برج باغ

افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی

امروزه حدود ۵۵ درصد از جمعیت جهان یعنی معادل ۴.۲ میلیارد نفر در شهرها زندگی می کنند. با ادامه این روند تا سال ۲۰۵۰ از هر ۷ نفر، ۱۰ نفر در شهرها زندگی خواهند کرد. با بیش از ۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی در شهرها، شهرنشینی می تواند در صورت مدیریت خوب با افزایش بهره وری، به رشد پایدار کمک کند و به نوآوری و ایده های جدید اجازه ظهور دهد. با این حال، سرعت و مقیاس شهرنشینی چالش‌ هایی را نیز به همراه دارد. از جمله آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

پاسخگویی به تقاضای شتاب‌زده برای مسکن ارزان قیمت، شغل، سیستم ‌های حمل و نقل شهری مناسب، ارائه خدمات درمانی، خدمات آموزشی، ایجاد فضای سبز مناسب برای شهروندان و سایر زیرساخت‌ها!

پس از انقلاب صنعتی در کشورهای اروپایی و بعد در سایر شهرهای جهان موج بزرگ مهاجرت روستاییان به شهرها شکل گرفت. دلیل اصلی این مهاجرت جذب نیروی کار توسط صنایعی بود که روز به روز گسترش می یافتند. با افزایش جمعیت، شهرها نیز گسترش یافته و بر وسعت خود افزودند. به طوری که جوامع بشری شاهد ظهور متروپلیس ها مگالاپلیس ها و کلان شهرهایی در سراسر جهان شدند. این گسترش شهرنشینی علاوه بر توسعه مساحت شهرها و ایجاد پدیده هایی به نام شهرهای اقماری، خوابگاهی و… باعث رشد عمودی شهرها نیز شد. رشد عمودی شهرها به معنای ساخت برج های بلندی بود که با هدف استفاده بهینه از زمین های شهری احداث می شدند. جمعیت ساکن در این برج ها به نسبت زمینی که برای ساخت آنها مورد استفاده قرار می گرفت بسیار زیاد بود. در ایران نیز کلان شهرها بویژه تهران دستخوش چنین تحولاتی شدند.

رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت دلیل ظهور برج های مرتفع در کلان شهرها است.

مصوبه برج باغ ها در تهران

یکی از طرح هایی که در تهران برای تامین مسکن مورد تقاضای شهروندان به اجرا در آمد طرح ساخت برج باغ ها بود. ساخت برج باغ ها طی مصوبه ای که هدف از آن حفظ باغ های داخل شهر تهران بود، کلید خورد. ریشه فکری این مصوبه از آنجایی به وجود آمد که بعضی از مالکین باغ های داخل شهر تهران، برای دریافت مجوز ساخت و ساز در باغ های خود، اقدام به خشکاندن درختان می نمودند. از آنجایی که شهرداری توانایی خرید تمام باغ های شهر را نداشت، برای حفظ این باغ ها، طی مصوبه ای اجازه ساخت و ساز در باغ های شهری را صادر نمود. البته در این ساخت و سازها باید قوانینی رعایت می شد. از جمله آنکه احداث ساختمان می بایست در ۳۰ درصد مساحت باغ انجام می شد. طبق این مصوبه ۷۰ درصد باقی مانده باغ می بایست به عنوان محوطه در دسترس ساکنین قرار می گرفت.

هر چند که این مصوبه با هدف حفظ باغ های تهران بود اما در عمل این طرح با شکست مواجه شد. چرا که در زمان عملیات ساخت و ساز برج باغ ها بسیاری از درختان کهن آسیب دیده و از بین رفتند. این درختان در ۷۰ درصدی که می بایست به عنوان فضای سبز باقی می ماند، قرار داشتند. امروزه محل باغ های قدیمی تهران را می توان از روی برج های بلندی که در شهر بویژه در نقاط شمالی سر به فلک کشیده اند پیدا کرد.

برج های سبز شده در محل باغ های قدیمی شهر.

لوکس نشینی در برج باغ های تهران

جدا از افسوسی که برای از دست رفتن شُش های تهران باید خورد، برج های ساخته شده در باغ های قدیمی شهر از جمله مساکن لوکس شهری به حساب می آیند. سکونت در این برج های زیبا در توان همه اقشار نیست و عموما ساکنین برج باغ ها از طبقه مرفه هستند. همین موضوع باعث شده که سبک زندگی و فرهنگ غالب در فضای این برج های لوکس قابل مقایسه با سایر مناطق مسکونی در شهر تهران نباشد. علاوه بر این امکاناتی که در برج باغ ها برای ساکنین در نظر گرفته شده شایان توجه است. با توجه به جمعیت زیادی که در برج باغ ها زندگی می کنند، جهت رفاه حال ساکنین، در این ساختمان ها امکاناتی در نظر گرفته شده است. امکاناتی چون سالن اجتماعات، استخر، باشگاه های ورزشی، سوپرمارکت ، هایپر مارکت، سالن بازی کودکان، آسانسورهای مخصوص حمل خودرو، پارکینگ های مکانیزه طبقاتی و…

علاوه بر موارد فوق نیروهای خدماتی آموزش دیده به صورت دائم مشاعات برج باغ ها را نظافت می کنند. باغبان ها به فضای سبز برج ها رسیدگی می کنند. همچنین وجود حراست و تیم نگهبانی بیست و چهار ساعته امنیت ساکنین را به طرز مطلوبی تامین می کند. معمولا در این برج باغ ها لابی من های کارکشته و آموزش دیده با مهارت های ارتباطی و فن بیان مطلوب حضور دارند. این موضوعات نشان از لایف استایل (سبک زندگی) مدرن در اینگونه ساختمان ها می باشد.

برج های ساخته شده در باغ های قدیمی شمیرانات از جمله مساکن لوکس شهری به حساب می آیند. سبک زندگی در این برج ها نسبت به سایر نقاط مسکونی تهران بسیار متفاوت است.

بیشترین برج باغ ها در کدام منطقه تهران قرار گرفته اند؟

طبق آمار از میان ۲۲ منطقه شهر تهران، ۱۳ منطقه شاهد ساخت برج باغ ها بوده است. در این میان منطقه یک تهران که در قسمت شمال شرقی شهر واقع شده است با ساخت ۲۹۲ مورد برج باغ، در صدر قرار دارد. منطقه یک جزو شهرستان شمیرانات است و شاید آب و هوای مناسب و تقاضای ساکنین مرفه این منطقه دلیل اصلی تمرکز ساخت این برج ها در منطقه یک باشد. بعد از منطقه ۱ مناطق ۲ و ۴ به ترتیب با ساخت ۶۲ و ۵۰ برج در آنها در رتبه دوم و سوم قرار گرفته اند. باغ های مناطق ۷ و ۲۲ نیز با ساخت ۲ برج کمترین آسیب را از این نظر دیده اند.

نمایی از منطقه یک شهر تهران واقع در شمیرانات

برج های سبز

با توجه به افزایش جمعیت کره زمین که افزایش استفاده از منابع طبیعی را در پی دارد، حفاظت از محیط زیست دغدغه بسیاری از افراد شده است. از کارشناسان و فعالان محیط زیست گرفته تا اقلیم شناسان همگی متفق القول اذعان می کنند که در صورت استفاده بی رویه از منابع طبیعی، به زودی مردم جهان با فاجعه زیست محیطی مواجه خواهند شد. در این راستا بعضی از سازندگان و مهندسان معمار اقدام به طراحی ساختمان هایی کردند که همسو با حفظ محیط زیست هستند. ساختمان های مذکور به ساختمان های سبز شهرت یافته اند. در واقع طرح ساختمان های سبز، عمل ایجاد سازه با استفاده از فرآیندهایی است که در طول چرخه عمر ساختمان، از مکان یابی تا طراحی، ساخت، بهره برداری، تعمیر و نگهداری، نوسازی و بازسازی، دارای مسئولیت زیست محیطی کارآمدی است. همچنین ساختمان سبز به عنوان یک ساختمان پایدار با عملکرد بالا شناخته می شود.

به عنوان مثال استفاده بهینه از انرژی، آب و سایر منابع، حفاظت از سلامت سرنشینان و بهبود بهره وری کارکنان، کاهش زباله، آلودگی و تخریب محیط زیست از اهداف و ویژگی های ساختمان های سبز به شمار می روند. از دیگر ویژگی های این ساختمان ها وجود رووف گاردن (باغ روی بام) و نیز بالکن ها و دیوارهای پوشیده از گیاهان است. در طراحی فضای سبز ساختمان های مذکور از گیاهان بومی استفاده می شود تا بدون آبیاری اضافی امکان زنده ماندنشان فراهم باشد. طراحی معماران در ساختمان های سبز به گونه ای است که ساکنان آنها رابطه همزیستی قوی بین خود و طبیعت احساس می کنند.

طراحی معماران در ساختمان های سبز به گونه ای است که ساکنان آنها رابطه همزیستی قوی بین خود و طبیعت احساس می کنند.

تفاوت دیدگاه ها و عملکرد در احداث ساختمان های نوین

جنبش ساختمان سبز معاصر از نیاز و تمایل به شیوه های ساختمانی کارآمدتر و سازگار با محیط زیست ناشی شده است. ساختمان سبز یک مفهوم کل نگر است و با درک این موضوع شروع می شود که محیط ساخته شده می تواند اثرات عمیقی، چه مثبت و چه منفی، بر محیط طبیعی و همچنین افرادی که هر روز در ساختمان ها زندگی می کنند داشته باشد. ساختمان سبز تلاشی است برای کاهش اثرات منفی زیست محیطی در کل چرخه عمر یک ساختمان! در حالی که تعاریف مختلفی از ساختمان سبز وجود دارد، اما به طور کلی می توان آن را برنامه ریزی، طراحی، ساخت و بهره برداری از ساختمان هایی دانست که مصرف بهینه انرژی، صرفه جویی در مصرف آب، کیفیت مطلوب محیط داخلی، و همچنین کیفیت مصالح بکار رفته، از اصلی ترین ملاحظات در احداث آنها محسوب می شود.

بنابر بر تعریفی که از ساختمان های سبز شد، ساختمان سبز دارای شیوه های طراحی، ساخت و عملیاتی است که تأثیر منفی ساخت و ساز را بر محیط زیست و ساکنان به میزان قابل توجهی کاهش داده یا از بین می برد. همچنین کارایی را افزایش می دهد و می تواند هزینه های ساخت و ساز را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. ساختمان های سبز به طور کلی از منابع به طور موثر استفاده می کند و محیط های سالم تری برای زندگی و کار افراد ایجاد می کند. حال با مقایسه ساختمان های مذکور و برج باغ های ایرانی می توان به وضوح تفاوت نوع نگاه به محیط زیست را مشاهده کرد. هر چه ساختمان های سبز همگام با محیط زیست هستند برج باغ ها با دیدگاهی اومانیستی و بدون توجه به حفظ محیط زیست، بر عرصه شهر تهران عیان شده اند.

ایران به لحاظ اقلیمی جزو مناطق گرم و خشک جهان محسوب می شود. با بروز تغییرات اقلیمی و خشکسالی های مداومی که کشور را تحت تاثیر خود قرار داده است، به دور از حسن انتخاب است که منابع طبیعی موجود، به ویژه فضای سبز شهری را مورد بهره برداری نادرست قرار داده و باعث نابودی آن شویم.

مطالب بیشتر: