شناخت کلی محله جماران

آشنایی با محله جماران

محله جماران از جمله منطقه ها و دهکده های دیدنی و جذاب واقع در شمال پایتخت کشور، تهران می‌باشد .این محله از توابع شمیرانات می‌باشد و جزئی از منطقه یک شهرداری تهران است. محله جماران از سمت جنوب به محله دزاشیب و محله کامرانیه. از سمت غرب به منظریه و از سمت شمال به حصارک. از سمت غرب به امام زاده قاسم ختم می شود. محله ی جماران از محله های خوش آب و هوای منطقه یک تهران می‌باشد. به دلیل سکونت امام خمینی و آیت الله رفسنجانی در این منطقه، این محله برای بسیاری از مردم شناخته شده است. سکونت داشتن این افراد در این منطقه، محله ی جماران را از لحاظ شناخت و محبوبیت بین افراد، جهانی کرده ‌است.

مشخصات جغرافیایی

این محله در دامنه های رشته کوه های البرز واقع شده است و در هزار و هفتصد کیلومتری از سطح دریا قرار گرفته است. محله جماران از مرکز و جنوب شهر تهران فاصله زیادی دارد. ایستگاه مترو ندارد. نزدیکترین ایستگاه مترو به این منطقه ایستگاه مترو محله تجریش میباشد. یکی از مشخص ترین مکانهای این محله منزل آیت الله خمینی می باشد با مساحتی نزدیک به سیصد متر. از دیگر مکان های مهم در این محله منزل صدیقه هاشمی علیا می باشد. جمعیت محله جماران حدود ۳۳۳ ۷۴ نفر می باشد.

منزل و محل سکونت رهبر انقلاب آیت الله خمینی، خانه ای بسیار ساده بود که در میان تمامی مردم کشور و به خصوص گردشگران خارجی بسیار تعجب آور بود. سئوال مهمی که در ذهن آنها مطرح بود. چگونه رهبر یک کشور در چنین منزل ساده ای زندگی می کند و امورات خود را می گذراند؟ اما آیت الله خمینی در حین زندگی ساده ای که داشتند، مرد خانواده دوستی بود و تا جایی که وقت و توان داشتند، خود و اوقات فراغتشان را صرف  خانواده خود می ‌کرد. رهبری و سرپرستی انقلاب آیت الله خمینی دلیل نمی ‌شد که وظایف همسری و پدری خود را فراموش کند. آیت الله خمینی به همسرش در تربیت فرزندان و حتی در بازی کردن با آنها و نگهداری از آنان کمک های فراوانی می‌کرد. احترامی که آیت الله خمینی برای همسر و فرزندانش قائل بود زبانزد همه مردم می‌باشد، هیچ وقت امام در زندگی  آنها را تنها نمی گذاشت.

نقاط دیدنی و جاهای تفریحی محله جماران:

محله جماران در بین مردم تهران و کل کشور از لحاظ نقاط دیدنی و جاهای تفریحی به عنوان یک دهکده زیبا و دیدنی معروف می باشد.

از جمله نقاط دیدنی و تفریحی در این منطقه عبارتند از:

• مکان های فرهنگی و پارک های گوناگون تفریحی که عبارتند از
  • پارک فیضیه.
  • پارک امیرسلیمانی که یکی از زیبا ترین و معروف ترین پارک های تهران می باشد.
  • پارک باهنر.
  • پارک خسروشاهی.
  • پارک شهدای شیرازی ها.
  • بوستان روشن و بوستان حصارک.
  • مجموعه پارسیان جماران.
  • خانه فرهنگی آیت الله خمینی.
• رستوران ها و کافه های مختلفی که عبارتند از:
  • رستوران جمشیدیه.
  • رستوران دهه شصتی ها.
  • رستوران مرشد باهنر که در انتهای منطقه جماران و نبش کوچه دلشاد واقع شده است.
  • رستوران سنتی عقیق بابا قدرت که در ابتدای خیابان جماران قرار دارد.
  • همچنین رستوران و کافه باغ مشیر و حوض پارک جمشیدیه.
• یکی از جاهای دیدنی و مکان های تفریحی و گردشگری استخرهایی است که در محله جماران واقع شده‌اند. محله جماران دارای استخری قدیمی به نام استخر جماران است. استخر جماران یکی از بهترین استخر های واقع در شهر تهران است.

قنات ها و باغ های محله جماران

• قنات های این منطقه بسیار دیدنی و معروف هستند که عبارتند از:
  • قنات منزل آقا امام جمارانی.
  • قنات گل بر کج.
  • قنات زیبا و دیدنی جوزستان.
  • قنات مسجد جامع جماران.
• این محله دارای باغ های بسیار زیاد با درختان بلند و زیبایی است که جلوه و نمای سرسبز و زیبایی را به این محله داده است. این باغ ها عبارتند از:
  • باغ خسروشاهی که دارای پانزده هزار متر مربع می باشد و در سال های اول انقلاب آیت الله خمینی در این باغ سکونت داشته است. در وسط این باغ ساختمان بسیار زیبایی قرار دارد که امروزه به سرای محله جماران معروف است. حضرت امام(ره) برخی اوقات در این باغ با حضور عده‌ای اندک نماز جماعت هم اقامه می‌کردند.
  • باغ مشیرالسلطنه که حدود ۲۰ هزار متر مربع می باشد و نام دیگر آن باغ امیر سلیمان است.
  • باغ های مختلف دیگری در محله جماران وجود دارند که عبارتند از
    • باغ علم.
    • باغ زاهدی.
    • باغ فولادی.
    • باغ سزاوار.
    • باغ ضرغامی فر.
    • باغ صانعی.

سرای محله جماران

سابقه و گذشته منطقه جماران:

نام دیگر این محله جمع ماران است که در واقع مخفف نام اکنون آن است. در زمان قاجار این محله روستای بسیار سرسبزی بود که حدود هفتصد نفر ساکن داشت و مرد آن به کار کشاورزی و باغداری مشغول بودند. محله جماران در زمان رضا شاه پهلوی وسعت بیشتری گرفت و مسجد های متعددی در این منطقه ساخته شد.

علت نامگذاری محله جماران از نظر بعضی ها وجود مارگیرانی بود که در اطراف این محله به مارگیری مشغول بودند. از نظر عده‌ای هم نام این منطقه از جمهوران ری گرفته شده است که محل دفن امامزاده ادریس بوده است.

هنگامی که مسلمانان ری را اشغال کردند برای زیر نظر داشتن مقاومت محلی، جنگنده های خود را در چند پایگاه مستقر کردند. پایگاه‌های مقاومت آنها در جماران، روستای اندرمان، منطقه فیروزکوه و در مکانی به اسم شیروان قرار داشتند. پس از تصرف ری توسط عرب‌ها، گروهی از مردم شهر به کوه‌ و آبادی‌های پیرامون رفته ‌بودند و گروه های مقاومت تشکیل داده، قصد باز پس گیری شهر را داشتند که این پایگاه های چهارگانه از این امر جلوگیری کرد.

عده ای هم جماران را برگرفته از جمر به معنای سنگ بزرگ می شناختند. آنها می گفتند چون در این محل سنگ های بزرگ زیاد بوده است و حتی در مناطقی از آن معدن سنگ وجود داشته است نام آن را جمران گذاشته اند که با گذشت  زمان تبدیل به جماران شده است. عده ای دیگر  نیز جمارن را به معنای جمع یاران می دانند چون از قدیم این منطقه به خاطر آب و هوای دلپذیر و مکان مناسب برای دور هم نشستن  و تفریح مناسب بوده است.

چهره های قدیمی جماران

منطقه جماران در گذشته به صورت روستای بوده است که در زمان های مختلف و با گذشتن اتفاقات گوناگون رونق فراوانی گرفت و جهانی شد. نام این محله در کتاب های قرن سوم نیز ذکر شده است. این محله از نظر شهرسازی قدمت خود را به طور کامل حفظ کرده است. زمانی که در کوچه های این محله قدم می زنید به راحتی رد پای جماران قدیم را مشاهده خواهید کرد.

مشهورترین افراد در محله جماران در تاریخ گذشته راوی شیعی جامورانی بوده است. از راوی شیعی یا ابوعبدالله جامورانی درکتاب رجالی و حدیث نام برده شده است. در دوره های اخیر خاندان امام جمارانی مشهورترین و شخصیت های جماران به حساب  می آیند  و بسیار  مورد احترام ساکنین این منطقه بوده اند. از میان این افراد آیت الله سید مهدی امام جمارانی به دلیل حضور در مبارزات سیاسی در قبل و پس از انقلاب و خدمات گسترده عام المنفعه در جماران برای اهالی این محله و شهر تهران معروف تر می باشند.

همچنین پدر ایشان مرحوم آیت الله سید حسن امام جمارانی نیز در چند دهه گذشته از محبوبیت و احترام ویژه ای در بین ساکنین محله جماران برخوردار بودند. دیگر شخصیت های مذهبی که در  جماران سکونت داشته اند آیت الله سید ابراهیم جمارانی، آیت الله سید حسین جمارانی، آقا سید محمد باقر جمارانی، آیت الله سیدجعفر جمارانی و …. می باشند .

امکانات و مناطق مختلف منطقه جماران:

این محله شامل مناطق مختلف و امکانات گوناگونی می باشد که عبارتند از:

• خیابانهای مختلف که عبارتند از
  • خیابان یاسر
  • خیابان حسین پور
  • خیابان سوده که از مهم ترین و دیدنی ترین خیابان های محله جماران میباشد.
• خطوط حمل و نقل عمومی مثل ایستگاه اتوبوس و مترو .
• مدارس و مراکز آموزشی که عبارتند از
  • مدرسه یادگار امام کاردانش دخترانه که دولتی می باشد در اول خیابان سوده ساخته شده است.
  • دبیرستان متوسطه اول دهخدا .
  • دبستان ابتدایی پروانه حبیب ابن ظاهر
• مراکز درمانی و بیمارستان ها که عبارتند از
  • بیمارستان جماران
  • بیمارستان بقیه الله.
• مراکز مذهبی و مسجد های مختلف عبارتند از
  • مسجد جامع جماران،
  • مسجد جامع حصارک شمیران.
  • تکیه پایین.
  • چینه جماران .
  • حسینیه جماران. حسینیه‌ای است در تهران که در کنار منزل آیت الله خمینی در جماران. آیت الله خمینی سخنرانی‌های خود را از ۲۸ اردیبهشت ۱۳۵۹ در این حسینیه انجام می داد که بسیار مورد استقبال همگان قرار می‌گرفت.
• مراکز ورزشی که عبارتند از
  • باشگاه بدنسازی تن سازان،
  • زورخانه جماران
  • باشگاه پارسیان بهاران،
  • زمین فوتبال مجموعه جماران
  • همچنین بوستان باهنر

به طور کلی قیمت آپارتمان و زمین در محله جماران نسبت به دیگر محله ها بالاتر است. محله جماران با توجه به قدمت و پیشینه خود از اهمیت ویژه ای در میان دیگر محلات تهران، برخوردار است. مکانهای فرهنگی، مجتمع های تفریحی و تجاری از دیگر نقاط قوت این محله هستند که تاثیر بسزایی در قیمت و محبوبیت این محله داشته است. آب وهوای مطلوب این منطقه بر شهرت آن افزوده است به نحوی که به محله خوش آب وهوای تهران مشهور است.

مطالب بیشتر: