معرفی منطقه لواسان

موقعیت مکانی لواسان

لواسان در مختصات جغرافیایی ۳۵ درجه و ۸ دقیقه عرض شمالی و  ۵۱ درجه و ۶ دقیقه طول شرقی قرار گرفته است. ارتفاع این شهر به طور متوسط ۱۷۰۰ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد است. کم ارتفاع ترین نقطه این شهر  ساحل دریاچه سد لتیان با ارتفاع ۱۶۰۰ متر است و بیشترین ارتفاع نیز مربوط به نقاط شمالی شهر است که در این نواحی ارتفاع از ۱۸۵۰ متر نیز تجاوز می کند. کوه ‌های ورجین، کند، سینک افجه و باغدره در شمال شهر لواسان قرار گرفته اند. در قسمت غربی و شمال غربی این شهر می توان کوه‌ های قصران،  ایرا، فیل زمین، لواسانکوه و جاجرود را مشاهده نمود. در جنوب لواسان نیز کوه های قوچک، زینکوه، تلو، و اراکوه قرار دارند.

لواسانِ شمیرانات

شمالی‌ترین شهرستان استان تهران شهرستان شمیرانات است که در دامنه ‌های جنوبی رشته کوه البرز مرکزی واقع شده ‌است. شمیرانات دارای ۳ بخش لواسانات، رودبار قصران و تجریش می باشد. لواسان مرکز بخش لواسانات است که یکی از شهرهای شهرستان شمیرانات به حساب می آید. طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ شمسی جمعیت این شهر برابر با  ۱۸٬۱۴۶ نفر اعلام شده است.

در گویش عامیانه این شهر را لواسون نیز می‌گویند. لواسان دره‌ای است با آب و هوای ییلاقی در دامنه‌ رشته کوه‌ البرز مرکزی که به دلیل برخورداری از چشم ‌اندازهای طبیعی و بکر شهرت یافته‌ است. از جمله این مناظر می توان به چشم انداز رودخانه جاجرود و دریاچه زیبای دارک زون اشاره کرد. طبیعت سرسبز و منحصر به فرد لواسان از دامنه ‌های شمالی این منطقه آغاز و به ساحل دریاچه سد لتیان می رسد. این منطقه دارای طبیعتی چهار فصل است. با اقامت در این شهر، می توان در طول سال مناظر خارق العاده ای از بهار، تابستان، پاییز و زمستان را در تابلوی طبیعت لواسانات مشاهده کرد.

نزدیکترین منطقه ییلاقی و خوش آب و هوا به تهران شهر لواسان است که با تهران تنها ۱۱ کیلومتر فاصله دارد. فاصله این شهر تا اتوبان بابایی در شمال شرق تهران تقریبا ۷ کیلومتر است که با سرعت متوسط طی مدت نیم ساعت می توان به این اتوبان رسید. علاوه بر این، باغ شهر لواسان از مسیر جاده لشگرک، به راحتی به بزرگراه ارتش و شمیران دسترسی دارد.

نمایی دور از شهر لواسان واقع در شمیرانات

تاریخچه لواسان

لواسان شهری باستانی با قدمتی پنج هزار ساله می باشد. پیش از سال ۱۳۴۹ لواسان فاقد شهرداری بود. در آن زمان این شهر محله‌هایی جدا از هم بود. در پی افزایش جمعیت، محله های جدا از هم با یکدیگر ادغام شده و شهر مذکور را تشکیل دادند. طبق تحقیقات زبان شناسی کلمه‌ لواسان از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت اول «لو» که به معنی «لبه» یا کنار است و قسمت دوم «آسان» که از مصدر «آسیدن» به معنی «بلندشدن» گرفته شده است. بنابراین معنی واژه لواسان، «لبه ی کوهی می باشد که آفتاب از پشت آن طلوع می کند!» داستانی که پشت این نامگذاری قرار دارد، اعتقاد ایرانیان باستان به طلوع آفتاب از پشت کوه می باشد. ایرانیان در زمان های قدیم بر این اعتقاد بودند که خورشید از پشت کوه ها (در اینجا البرز)  طلوع می کند. شایان ذکر است که در برخی از کتب تاریخی ، از این شهر با نام کوشک ‌دشت به معنی «دشتی با کاخی در میانه» نیز یاد کرده اند.

تپه حصارک

یکی از نقاط تاریخی لواسان تپه حصارک است که در محله گلندوک منطقه لواسان قرار دارد در سال ۱۳۶۱ توسط سازمان میراث فرهنگی جزو آثار ملی ایران قرار گرفت. در دوره های پس از اسلام بر روی این تپه قلعه ای جهت محافظت از شهر جاج بنا شده بود به همین علت آن را تپه جاج نیز می نامند.

محله ‌های شهر لواسان

شهر لواسان از محله های لشگرک، سبو کوچک، سبو بزرگ، تیمور آباد، باغ سرهنگ قریب، نوشانی، اصطلک توک مزرعه، اصطلک پایین، چناربن، احمدآباد، شهرک باستی (باستی هیلز)، شورکاب، جائیج، گلندوک، ناظم آباد، نجارکلا، دستگرد، قاضی‌آباد، کلاک، ناران یا نارون و باغ دره تشکیل شده است که در این میان باستی هیلز بیش از سایر محله ها شهرت یافته است. در ادامه به ارائه توضیحاتی در باب این شهرک خواهیم پرداخت.

شهرک باستی هیلز، بورلی هیلز لواسان

وجه تسمیه انتخاب نام شهرک باستی «باستی هیلز»، شهر بِوِرلی هیلز در حومه غربی مادرشهر لس آنجلس می باشد. بورلی هیلز یکی از گرانقیمت‌ ترین شهرهای کالیفرنیا  و ایالات متحده در طول زمان بوده و هست. بسیاری از بازیگران مشهور سینمای هالیوود، خوانندگان و نوازندگان و سایر هنرمندان آمریکایی در این شهر اقامت دارند. شهرک «باستی هیلز» که به «بورلی هیلز لواسان» شهرت یافته در واقع نمونه کوچکی از بورلی هیلز لس آنجلس با تمام شکوه، زرق و برق و اشرافیت موجود در بورلی هیلز آمریکا است که در شمال غربی لواسان ساخته شده است. این شهرک در انتهای بلوار باستی شهر لواسان و بر روی دامنه های شمالی کوه های واقع در این شهر احداث شده است. ساکنین این شهرک همواره چشم اندازی بی نظیر از شهر و سد لتیان پیش رو دارند.

شهرک باستی هیلز مساحتی در حدود ۳۵۰ هکتار زمین دارد که محیط آن با دیواری به ارتفاع ۷ متر محدود شده است. شرط لازم برای ورود به این محوطه که به شدت تحت حفاظت نیروهای حراست خصوصی قرار دارد، سکونت در یکی از ۳۶ ویلای لاکچری این شهرک است! این ویلاها دارای انواع امکانات رفاهی چون بالکن هایی با چشم انداز زیبای سد لتیان، استخر، سونا، جکوزی، سالن ورزشی و… می باشند. غیر از تشابه طبیعی منطقه به بورلی هیلز آمریکا، استانداردهای ساخت ویلاها، مصالح به کار رفته در آنها، سبک معماری و نیز دکوراسیون ویلاها کاملا مشابه نمونه های هالیوودی آنها است. این تشابه در سبک و کیفیت را در طراحی نماهای خارجی و داخلی ویلاهای مذکور می توان دید.

ساخت و ساز در شهرک باستی هیلز

جاذبه های شهر لواسان

لواسان به دلیل نزدیکی به تهران همواره در طول تاریخ ارتباط نزدیکی با پایتخت داشته و هر ساله بویژه در فصل تابستان بخاطر داشتن اقلیمی مفرح و دل پذیر (معتدل کوهستانی) پذیرای بسیاری از پایتخت نشینان بوده و هست. این شهر همچنین دارای جاذبه های طبیعی، آثار تاریخی و اماکن مذهبی زیادی است که به نوبه خود باعث جذب گردشگران می شود.

آب و هوا

موقعیت مکانی لواسان و در واقع استقرار این شهر در نواحی کوهستانی شمال استان تهران ( دامنه های جنوبی ارتفاعات البرز مرکزی) باعث شده که این ناحیه دارای آب و هوایی نیمه مرطوب همراه با زمستان های طولانی و سرد باشد. میانگین دما در سردترین ماه سال گاهی به پائین تر از منفی ۱۵ درجه سانتی گراد نیز می رسد. مهمترین جریانات آب و هوایی که در طول سال این منطقه را تحت تاثیر خود قرار میدهند عبارتند از: «جریانات مدیترانه ای»، «پرفشار سیبری» در فصول سرد و «پرفشار جنب حاره» در فصول گرم!

غار موزه وزیری

یکی دیگر از جاذبه های لواسان که جنبه فرهنگی و هنری دارد غار موزه وزیری است. در لواسان بر سر دوراهی بوجان، خانه ای با یک درب چوبی ساده وجود دارد که بازدیدکنندگان را به سمت غار موزه وزیری هدایت می کند. این موزه متفاوت توسط مرحوم ناصر هوشمند وزیری، هنرمند مجسمه ساز کشورمان در سال ۱۳۸۴ با هزینه شخصی تاسیس شد و به ثبت ملی رسید.  فضای داخلی غار، سرای بسطامی، کارگاه مجسمه ‌سازی، کارگاه صنایع دستی، گالری، مجسمه‌ های بازیافتی و فضای باز، بخش های مختلف غار موزه وزیری را تشکیل می دهند.

غار موزه وزیری از جاذبه های فرهنگی و هنری لواسان محسوب می شود.

دریاچه سد لتیان

سد بتنی فرحناز که در سال ۱۳۳۸ مطالعات ژئومورفولوژی و… آن آغاز و در سال ۱۳۴۶ به بهره برداری رسید، امروزه تحت نام سد لتیان شناخته می شود. این سد بر روی رودخانه جاجرود احداث شده است و نام جدیدی که پس از انقلاب بر روی آن گذاشته شد از روی روستایی به همین نام که پس از آبگیری سد به زیر آب رفت گرفته شده است. اهالی روستای لتیان (نزدیکترین مکان به دریاچه پشت سد) پس از فروش اراضی خود به دولت در سایر نقاط لواسان ساکن شدند. این سد که در جنوب شهر لواسان و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر تهران واقع شده است یکی از مهمترین منابع تامین آب شهر تهران به شمار می آید. سد لتیان بیش از ۳۰ درصد آب شرب مورد نیاز پایتخت را تامین می کند.

همانطور که بیان شد سد لتیان در جنوب شهر لواسان واقع شده ‌است. این سد در نقطه ای که رودخانه برگ جهان به رودخانه جاجرود وصل می شود احداث شده است. آب مایع حیات است و از برکت وجود آن در دریاچه پشت سد دو پارک جنگلی لتیان و تلو در اطراف آن ایجاد شده که این دریاچه را احاطه کرده اند. سد لتیان در دره‌ای بین کوه بندک و جاجرود احداث شده است و در قسمت شمالی آن کوه آلون قرار گرفته است. از آب این سد علاوه بر تامین آب شرب پایتخت برای آبیاری بیش از ۳۰ هزار هکتار زمین کشاورزی نیز استفاده می شود.

علاوه بر گشت وگذار در طبیعت اطراف سد لتیان و بهره مندی از هوای پاک لواسان، ماهیگیری یکی دیگر از فعالیت های تفریحی مربوط به دریاچه این سد به حساب می آید که طرفدارن خاص خود را دارد.

نمایی از سد لتیان و فضای سبز اطراف آن واقع در جنوب لواسان

خانه نظام السلطان

همانطور که پیشتر بیان شد نزدیکی منطقه خوش آب و هوای لواسان به شهر تهران باعث جلب توجه مردم به این شهر و ارتباط مداوم آن با پایتخت شده است. جاذبه های لواسان به دور از چشم حکام و دولتمردان دوره قاجار نیز نماند و بسیاری از آنها برای بهره مندی از هوای دلنشین این خطه به آنجا سفر کرده و سکونتگاه هایی ساخته اند از جمله آنها می توان به خانه نظام السلطان و درخت چنارک اشاره کرد. این بنا که در محله گلندوک شهر لواسان قرار دارد در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۷۷ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.

آبشارهای زیبای لواسان

ویژگی خاص منطقه لواسان به لحاظ کوهستانی بودن و وجود شاخه ها و زیر شاخه های مختلف در حوضه آبریز جاجرود، باعث شده تا تعداد آبشارها در این منطقه زیاد باشد. در ادامه به معرفی بعضی از این آبشارهای زیبا خواهیم پرداخت.

آبشار کفترلو

اگر اهل ورزش هستید و از پیاده روی در مسیرهای زیبای طبیعی لذت می برید بازدید از آبشار کفترلو در منطقه لواسان را به شما پیشنهاد می کنیم. این آبشار زیبا حدودا در ۶ کیلومتری روستای کندعلیا واقع شده است. ارتفاع این آبشار از سطح آبهای آزاد در حدود ۲۳۰۰ متر است. از روستای کندعلیا تا آبشار کفترلو در حدود یک ساعت و نیم پیاده روی در پیش خواهید داشت.

آبشار کفترلو واقع در روستای کندعلیای لواسان

آبشار کلوگان

آبشار کلوگان یکی دیگر از آبشارها و جاذبه های طبیعی منطقه لواسان است. ارتفاع تقریبی این آبشار از سطح آبهای آزاد معادل ۲,۰۵۰ متر می باشد. کلوگان یکی از بلندترین آبشار های استان تهران به شمار می آید که ارتفاعی در حدود ۴۰ متر دارد. مسیر این آبشار حالتی پله ‌ای دارد و طبقه به طبقه به ‌سمت پایین سرازیر می شود. در فصل بهار به دلیل گرمتر شدن هوا و بالطبع آب شدن برف های زمستانی و نیز بارش باران های بهاری میزان آب موجود در جویبارها و شاخه های فرعی رودخانه افزایش یافته و این آبشار نیز تحت تاثیر عوامل فوق نسبت به سایر فصول حجم بیشتری آب دارد. در تابستان از این آبشار جز آب باریکه ای بیشتر باقی نمی ماند. و در زمستان ها نیز جریان آب موجود در این آبشار در دماهای زیر صفر عامل ایجاد قندیل های زیبایی می شود. بنابراین بهترین زمان جهت بازدید از این آبشار فصل بهار یا زمستان است!

آبشار کلوگان یکی دیگر از آبشارها و جاذبه های طبیعی منطقه لواسان است.

آبشار ناران

یکی دیگر از آبشارهای منطقه لواسان آبشار ناران است که جزو آبشارهای دائمی به شمار می رود. ارتفاع این آبشار در حدود ۱۵ متر است و از شمال محله ناران (از توابع لواسان) در حدود ۷۰۰ متر فاصله دارد. این آبشار که با مراتع سرسبزی احاطه شده است در تمام طول سال دارای جریان آب است و هیچگاه به طور کامل خشک نمی شود.

مطالب بیشتر: